29 Ocak 2021 Cuma

Quorum Sensing: Bakteriler nasıl iletişim kuruyor?

 

Referans: Evrim Ağacı


Bugünün popüler bilim konusunu aslında çok da uzman olmadığım bir konudan seçtim, çünkü biyolojiyle çok alakası olmayan insanların pek bilmediği bir konu bu. O yüzden daha çok detay isteyenler Evrim Ağacı'nın bu konuyla alakalı yaptığı yukarıdaki videoya ve posta bakabilir. Bakterilerin ve hatta mikroorganizmaların bazı durumlarda bizden zeki olduğunu düşünürüm. Peki doğru düzgün bir çekirdeği ve kompleks organelleri bile olmayan bakteriler nasıl iletişim kuruyor?

Quorum sensing biyolojide genel manada bakterilerin ve diğer mikroorganizmaların popülasyon yoğunluğunu ve gen regülasyonunu tespit edip tepki vermesine deniyor. Bunu sinyal molekülleri salgılayarak kendi türleri ve diğer türleri arasında iletişim kurarak yapıyorlar. Misal patojen bakterileri örnek verelim, tek bir hücre gidiyor ve güzel tutunacak bir matrix buluyor ve diğerlerine de haber veriyor ve biofilm oluşturuyorlar; ya da tek bir bakteri yine gidiyor, sinyal salgılıyor diğerleri biz de buradayız diyorlar ve beraber saldırıyorlar. Bazı bakteriler bu iletişimi zor şartlarda spor formuna geçmek için, nitrojen fiksasiyonunda ya da bilüminans için de kullanabiliyor.  Çok cool değil mi?

Peki bu ne işimize yarayacak diyorsanız, aslında çok işimize yarayabilir. Wikipedia, bakterilerin arasındaki bu iletişimi decentralized tüm sistemlerde kullanabileceğimizi, hatta computing ve robotics alanlarında da uygulayabileceğimizi söylüyor. Biyoloji bakımından konuşursak yeni nesil antibiyotikler bakteriler arasındaki bu sinyalleşmeyi bozup/ bloke edip üremelerini durdurmak (bacteriostatic) için tasarlanıyor. Kontrolsüz hücre çoğalmasının sebep olduğu kanser gibi hastalıkların araştırmasında da çok önemli bir bilgi aslında...

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder